ورزش حتي براي افراد مسن هم بسيار مفيد است
با تغيير شكل هرم سني و بالا رفتن ميانگين سني جامعه، متخصصان نگران افزايش قابل توجه بيماريهاي نظير ورم مفاصل يا پوكي استخوان هستند. با اين حال، شواهد بسيار زيادي وجود دارد كه نشان ميدهد به كمك ورزش ميتوان از بسياري از بيماريهاي مربوط به افزايش سن جلوگيري كرد.
سرديك بريانت يك كارشناس پزشكي ـ ورزشي ميگويد: دادههاي معتبري وجود دارد كه نشان ميدهد افراد مسني كه فعاليت ورزشي دارند. داراي تواناييهاي بدني بالاتر نسبت به سايرين هستند. متخصصان عقيده دارند كه علت بسياري از بيماريهاي افراد مسن صرفا عدم برخورداري تحرك و فعاليت كافي است. با وجود مزاياي شناخته شده ورزش تنها پنج درصد از افراد مسن داراي برنامه ورزشي مداوم هستند (30 دقيقه ورزش ملايم در بيشتر روزها)، ميريام نلسون مدير مركز تحقيقاتي جان هانكوك كه روي فعاليت بدني، تغذيه و پيشگيري از چاقي در دانشگاه تافتس تحقيق ميكند در اين رابطه ميگويد: سطح فعاليت بدني افراد بالاي 65 سال در چند دهه اخير تغييري نداشته است.
حتي اگر اين افراد تاكنون ورزش نكرده باشند، هنوز دير نشده است، زيرا متخصصان معتقدند افرادي كه ورزش را از صفر شروع كنند نسبت به افرادي كه پيش از اين برنامه ورزشي داشتهاند، فايده بيشتري از ورزش كسب خواهند كرد. كولين ميلز يك كارشناس ورزشي در ونكوور كانادا ميگويد: فرقي نميكند كه چند سال سن داريد، هيچ وقت براي شروع ورزش دير نيست.
ورزش براي سلامتي بدن فوايدي دارد كه ممكن استبه چشم نيايد، اما روي سلولهاي بدن تاثير ميگذارد. شواهدي وجود دارد كه نشان ميدهد ورزش روي عملكرد DNA تاثير دارد و باعث بهبود كاركرد آن ميشود. به عنوان مثال بر اساس پژوهش جديدي كه در نشريه «سل متابوليسم» منتشر شد. يك ورزش ملايم 20 دقيقهاي DNA را تقويت ميكند و باعث ميشود عضلات بهتر و موثرتر كار كنند. علاوه بر اين پژوهش ديگري كه سال گذشته منتشر شده بود، نشان ميدهد افرادي كه داراي چاقي ژنتيكي هستند، ميتوانند با 30 دقيقه ورزش در پنج روز از هفته، وضعيت DNA خود را تغيير داده و به چاقي خود غلبه كنند.
بنابراين سوالي كه ايجاد ميشود اين است كه آيا ورزش كردن باعث افزايش طول عمر خواهد شد؟ پاسخ دادن به اين سوال مشكلي است، اما افرادي كه به طور دائم ورزش ميكنند، احتمال كمتري براي ابتلا به بسياري از بيماريها و ناتوانيهاي مرتبط با افزايش سن دارند.
** ورم مفاصل:
اگر مبتلا به درد ناشي از ورم مفاصل باشيد، ورزش كردن آخرين كاري است كه به آن تمايل پيدا ميكنيد، اما پژوهشهاي جديد نشان ميدهد كه ورزش كردن يكي از بهترين راهبردهاي ممكن براي كاهش درد است، مخصوصا درد مفاصل زانو كه در بين افراد مسن پديده شايعي است.
جان بوسومورث كه در دانشگاه بريتيش كلمبيا ونكوور به فعاليت پژوهشي مشغول است، عقيده دارد: تقريبا همه تحقيقات نشان ميدهد كه ورزش اگر به اندازه مناسب و با روش صحيح انجام شود، باعث كاهش درد خواهد شد. هيچ داده اي كه نشان دهنده مضر بودن ورزش باشد، وجود ندارد. وي ميگويد كه نتيجه تحقيقات او نشان ميدهد كه ورزش به اندازه مصرف مداوم داروهاي داراي ضدتورم نظير ايبوبروفن مفيد خواهد بود.
**حفظ سلامتي مغز
ميلنر ميگويد: «ورزش باعث تندرستي مغز ميشود.» در واقع پژوهشهاي جديد نشان ميدهند كه ورزش چه تاثير مهمي روي حفظ سلامتي مغز دارد.
بر اساس پژوهشي كه توسط يك موسسه تحقيقاتي در سال 2006 در سياتل برگزار شد، افزايش سطح فعاليتهاي بدني بين 30 تا 40 درصد خطر ابتلا به جنون و آلزايمر را در افراد بالاي 65 سال كاهش ميدهد. اريك لارسون كه يك پزشك داخلي و از جمله پژوهشگران اين پروژه تحقيقاتي بود ميگويد: در تحقيق ما مشخص شد كه 15 دقيقه ورزش در طول روز كه سه بار در هفته انجام شود، باعث حفظ سلامتي مغز خواهد شد.
**پيشگيري از پوكي استخوان
سقوط و شكسته شدن استخوانها باعث ميشود كه يك فرد مسن استقلال خود را از دست بدهد و تا آخر عمر به كمك اطرافيانش وابسته شود. پژوهشها نشان ميدهد كه ورزش با تقويت استخوانها باعث كاهش خطر شكسته شدن آنها ميشود. در پژوهشي كه در سال 2010 انجام شد، پژوهشگران زنان بالاي 65 سالي را كه فعاليت ورزشي مداوم داشتند با گروه ديگري كه صرفا در كلاسهاي عمومي سلامتي شركت كرده بودند، مقايسه كردند. در بين 227 زني كه در اين طرح تحقيقاتي شركت داشتند، آن دسته كه داراي فعاليت بدني بودند، سطح تراكم استخوان بالاتري داشتند و خطر شكستگي استخوان در آنها 66 درصد كمتر بود. علاوه بر اين شكستگي استخوان ناشي از سقوط در گروهي كه ورزش ميكردند، نصف گروه ديگر بود، به طور كلي ميتوان گفت فعاليتهاي هوازي نظير پياده روي، دويدن و بالا رفتن از پلهها و همچنين ورزشهاي مقاومتي كه مستلزم مقاومت فرد در برابر نيرو است، نظير كشيدن كش پلاستيكي يا بلند كردن دمبل در افزايش سطح تراكم استخوان موثر هستند.
** كنترل ديابت نوع 2
ورزش كردن نه تنها باعث كنترل سطح قند خون ميشود، بلكه ميزان ضربان قلب و فشار خون را تنظيم كرده و خطر ابتلا به بيماريهاي و عصبي را كه در بين بيماران ديابتي شايع است، كاهش ميدهد. موسسه ملي سلامت آمريكا در پژوهشي كه در سال 2001 به پايان رسيد، سه هزار و 200 بيمار مبتلا به ديابت را در يك برنامه دو ساله تحت نظر قرار دادند. در اين پژوهش از يك گروه خواسته شد كه در سبك زندگي خود تغييراتي را ايجاد كنند، از جمله اين تغييرات ميتوان به كاهش هفت درصدي وزن بدن به كمك رژيم غذايي و ورزش كردن به مدت دست كم 150 دقيقه در هفته اشاره كرد به گروه دوم داروهايي براي كنترل ديابت داده شد و گروه سوم نيز به عنوان گروه كنترل در نظر گرفته شد. پس از سه سال اثرات ديابت در گروهي كه در سبك زندگي خود تغيير ايجاد كرده بودند، 58 درصد و در گروه دوم كه دارو مصرف كرده بودند، 31 درصد كمتر از گروه سوم بود. يك پژوهش ديگر كه پس از اين پژوهش به مدت 10 سال انجام شد، نتايج تحقيقي قبلي را تاييد ميكند. در پژوهش دوم گروهي كه به ورزش و رژيم غذايي روي آوردن 34 درصد و گروهي كه دارو مصرف كرده بودند، 18 درصد كمتر از گروه سوم داراي اثرات ديابت بودند.
** يشگيري از بيماريهاي قلبي:
مدتها است كه اثرات مثبت ورزش براي سيستم قلبي و عروقي بدن مشخص شده است. پژوهشي كه در سال 2007 در بوستون آمريكا منتشر شد، نشان ميدهد كه هر چه سطح فعاليت بدني افزايش پيدا كند، اين اثرات نيز زياد ميشود. پژوهشگران سوابق بيش از 27 هزار زن را در يك بازه زماني 10 ساله مورد بررسي قرار دادند و دريافتند كه خطر حمله قلبي در آن دسته از افرادي كه در طول هفته دسته كم پنج ساعت فعاليت ورزشي مداوم داشتند، 41 درصد كمتر است. همچنين دو تا پنج ساعت فعاليت ورزشي در طول هفته باعث كاهش 32 درصدي خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي ميشود و همچنين يك يا دو ساعت ورزش در هفته نيز خطر حمله قلبي را 27 درصد كاهش ميدهد. پژوهشها همچنين نشان دادند كه داشتن برنامه ورزشي مداوم ميتواند فشار خون و سطح چربيهاي مضر نظير تيريگلسيريد را كاهش داده و باعث افزايش سطح كلسترولهاي HDL مفيد شود كه اين موضوع باعث افزايش محافظت بدن مقابل تصلب شريان شده و خطر حمله قلبي را كاهش ميدهد.
** سكته:
وقتي در مسير رگهايي كه خون را به مغز منتقل ميكنند، گرفتگي ايجاد شود فرد در معرض ابتلا به سكته قرار ميگيرد. فعاليت بدني افراد مسن به طور قابل ملاحظهاي از وقوع اين اتفاق جلوگيري خواهد كرد. تاثيرات ورزش در اين زمينه به طور خاص براي افرادي كه فعاليتهاي ورزشي ملايم تا شديد دارند، بيشتر قابل مشاهده است. به گفته رالف ساكو كه در دانشگاه ميامي به تحقيق مشغول است، ميگويد: افراد مسن ميتوانند ورزش خطر ابتلا به سكته را تا 60 درصد كم كند. پژوهشگران دانشگاه كوپنهاگن دانمارك كه روي 265 بيمار مبتلا به سكته (با ميانگين سني 68 سال) تحقيق كردند، اعلام كردند كه بر اساس يافتههاي پژوهش آنها فعاليت ورزشي نه تنها خطر ابتلا به سكته را كم ميكند، بلكه پس از بروز سكته نيز در بازتواني بيماران مفيد است. ساكو ميگويد: ورزش با بهبود كلي كارايي قلبي و عروقي و همچنين افزايش سطح كلسترول HDL باعث ميشود كه پلاكتهاي خون چسبندگي كمتري داشته باشند و اين موضوع خطر گرفتگي رگها را كاهش داده و به بهبود جريان خون در بدن كمك ميكند.
** افسردگي:
ثابت شده است كه ورزش كردن راهكار بسيار موثري براي مقابله با اختلالات رواني در هر سني است، اما براي افراد مسن اهميت بيشتري دارد. پژوهشي كه در سال 1999 در دانشگاه دوك برگزار شد، نشان داد كه يك برنامه ورزش هوازي كه به مدت 16 هفته براي افراد مبتلا به افسردگي در نظر گرفته شد در از بين رفتن افسردگي در افراد بالاي 50 سال تاثير عمدهاي داشت.
** مرگ ناگهاني:
در پژوهشي كه با حمايت مالي موسسه ملي سلامت آمريكا برگزار شد، سطح سلامتي دو هزار و 600 مرد و زن از لحاظ وزن ، ميزان چربي بدن و چربي دور كمر مورد بررسي قرار گرفت. پژوهشگران اين افراد را به مدت 12 سال تحت بررسي قرار دادند و به كشف مهمي دست يافتند. بر اساس يافتههاي آنها افراد مسني كه از لحاظ سلامتي وضعيت مناسبي نداشتند نسبت به گروه افراد سالم، چهار برابر بيشتر در معرض خطر مرگ ناگهاني بودند. اين پژوهش كه در سال 2007 به چاپ رسيد، آنچه را كه پزشكان مدتها مطرح ميكردند، تاييد ميكند. اگر ميخواهيد عمر طولاني داشته باشيد، بهترين روش اين است كه از روي صندليتان برخيزيد و كمي ورزش كنيد.
نظرات شما عزیزان: